woensdag, juni 21, 2006
Groene Raffinaderij
Het Streekhuis brengt de leden van MIC (65 Land van Cuijkse veehouders) in contact met onderzoekers van Wageningen UR. Zoekt naar wegen om de aanloopkosten om tot planvorming te komente te financieren en brengt andere ondernemers in beeld die een zinvolle bijdrage kunnen leveren om het project te laten slagen.
Het idee van Groene Raffinaderij is een systeeminnovatie. Dit vereist een volstrekt andere benadering van een probleem. Als de afzetkosten van mest hoog zijn dan is de eerste gedachte het bestaande kanaal efficiënter te maken. Bijvoorbeeld mest indikken waardoor de waterfractie geloosd kan worden en de dikke fractie getransporteerd wordt. Dit bespaart op transport kosten.
Voor een systeem benadering moet er meer afstand van de problematiek genomen worden. In feite is mest waardevol. Er zitten nog onverteerde-eiwitten, stikstof, fosfaat, kali en zwaremetalen zoals koper in. Stuk voor stuk allemaal stoffen die geld opbrengen als je er in zuivere vorm over beschikt. Het probleem van mest is dus niet wat er in zit maar het feit dat het een mengsel van stoffen is waarmee je niet uit de voeten kunt. Raffineren (zuiveren, veredelen, verfijnen) is een oplossingsrichting. Kan dat dan? Ja geen enkel probleem. Technisch is het mogelijk om uit mest zuivere stoffen te distilleren. Waarom doen we dat dan niet? Omdat alternatieve grondstofverwerving goedkoper is. Aanvoer van eiwit in de vorm van sojaschroot per mammoetschip is goedkoper. Zo ook de productie van kunstmest.
Verborgen kosten
Maar is het werkelijk wel zo goedkoop? Veel kosten worden immers niet in rekening gebracht. Door de invoer van eiwit importeren we tegelijkertijd enorme hoeveelheden mineralen. Die belasten niet alleen het milieu maar veroorzaken ook een kostenpost voor de veehouder. Als veehouder kun je een euro uitsparen door goedkoop voer aan te kopen. Maar wat schiet je er mee op als het wat later twee euro meer kost om van de mineralen af te komen. Goedkope kunstmest lijkt mooi. Maar er is veel aardgas nodig om kunstmest te produceren. Dit veroorzaak weer kooldioxine. Dat heeft zijn effect op het klimaat. En daardoor moeten we onze dijken verhogen. Vandaag besparen we euro's maar morgen krijgen we als maatschappij een rekening die een factor -tig hoger is. Niet echt slim dus.
Kan het anders?
Ja het kan anders. Maar dat is niet het punt. De vraag is of het anders mag. En daarop is helaas het antwoord nee. Ook al verwerk je mest tot kunstmestvervanger en is het technisch 100% gelijk aan kunstmest je mag het volgens de wet niet gebruiken. Het resultaat is een absurde situatie. Veehouders voeren mest af en kopen kunstmest aan. Een milieuramp van de eerste orde.
Kunnen we er wat aan doen?
De leden van MIC denken van wel. Ze zijn bereid te investeren en vragen andere belanghebbenden zoals een bank en de overheid om financieel te participeren om een gedegen onderzoek te doen om de haalbaarheid van de Groene Raffinaderij aanpak te laten onderzoeken. Het eindresultaat is een bedrijfsplan wat de leden van MIC, de overheden en andere betrokkenen moet overtuigen om de Groene Raffinaderij aanpak te ondersteunen.
Gaat Groen Raffineren alleen over mest?
Nee. Door deze innovatieve bril kijk je ook anders naar gras. Gras kennen we als belangrijke voedingsbron van onze koeien. Echter runderen hebben een magensysteem wat van het eiwit wat in het gras zit niets overlaat waardoor het eiwit niet als bouwstof door een koe benut kan worden. Gras kan tot hogere waarde gebracht worden door het eerst te raffineren. Eerst het eiwit er uit distileren alvorens het aan de koeien gevoerd wordt. Dat eiwit kan beter aan varkens en kippen gevoerd worden die het wel direct als bouwstof voor spiervorming benutten. Gras brengt zo niet alleen meer op maar er hoeft ook minder tapioca of sojaschroot geïmporteerd te worden. Dat heeft weer een gunstig effect op de nationale mineralen balans.
Systeem innovatie
Denken volgens een Groene Raffinaderij methode kan met recht een systeem innovatie genoemd worden. Door stoffen als mest en gras te raffineren worden verbeteringen op meerdere fronten gerealiseerd. Zolang aardgas, olie en kolen nog goedkoop zijn, zoals dat nu het geval is, kan een systeeminnovatie zoals Groene Raffinaderij waarschijnlijk financieel niet niet uit. Het is in het belang van de maatschappij dat er al wel ervaring met deze nieuwe technologie opgedaan wordt want de tijd is niet meer ver weg dat er geen keuze meer is en dat we zorgvuldig met grondstof- en energiebronnen zullen moeten omgaan omdat de fossiele voorraden simpelweg opraken.
Meer informatie over de biobasedeconomy:
http://reconstructiepeelenmaasnieuws.blogspot.com/2006/02/biobased-brabant.html
http://www.delta.tudelft.nl/nieuws/1/22533
De praktijk:
MIC (Mest initiatief Combinatie)
De prijzen om overschotten aan mest af te zetten schommelen aanzienlijk. Zijn de kosten onder de 15 euro per ton dan is het doorgaans aantrekkelijker om de mest zonder verwerking per tankwagen naar akkerbouwgebieden te transporteren. Stijgen de kosten boven dit bedrag dan kan een voorbehandeling van de mest aantrekkelijk zijn.
Op dit moment zijn door recente wetgeving de kosten per ton boven de 15 euro beland en de verwachting is dat de kosten hoog blijven. MIC is een samenwerkingsverband van agrariërs die de mogelijkheden van mestverwerking onderzoeken. Meer hierover kun je in het bericht hieronder lezen. MIC heeft mij gevraagd mee te denken hoe het plan te realiseren. Hiervoor zijn inmiddels een aantal acties genomen.
Het plan heeft naast economische voordelen voor de initiatiefnemers maatschappelijke voordelen. Het aantal transportbewegingen zal aanzienlijk verminderen. Het gevolg is minder CO2 en minder belasting van het wegennet. Maar er wordt ook gedacht om mestverwerking (indikken) te combineren met mestbewerking (Biogas). In mest zit nog energie in de vorm van niet veteerde bestanddelen. Door deze te 'vergisten' (een verwarrend begrip want anaërobe bacteriën doen het werk) wordt er biogas gewonnen wat gebruikt kan worden om er middels een motor met dynamo (WKK) elektriciteit van te maken. In de toekomst is het misschien zelfs mogelijk om het biogas middels het bestaande aardgas netwerk te distribueren.
Maar de ambitie is nog hoger zoals je hierboven hebt kunnen lezen. In plaats van dat mest een biogasinstallatie ingaat kan het mogelijk verwerkt worden in een Groen Raffinaderij en tot meerwaarde gebracht worden waardoor vergisting in een biogasinstallatie alweer als achterhaald beschouwd kan worden.
Plan voor mestfabriek Haps
Er zijn plannen voor een mestfabriek in de buurt van de waterzuiveringsinstallatie en de vuilstort in Haps. Initiatiefnemers zijn drie lokale afdelingen van de ZLTO. Om hun doel te verwezenlijken hebben de afdelingen Mill en Sint-Hubert en Grave, Cuijk en Boxmeer van de Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie, de Mest Initiatief Combinatie (kortweg MIC) opgericht.„Het Land van Cuijk kampt met een mestoverschot van meer dan een miljoen ton“, zegt de Hapse melkveehouder Thijs Mooren van de mestcombinatie. Die mest kunnen de boeren niet op hun eigen grond kwijt. „Daarom transporteren we de mest momenteel naar het noorden en westen van het land.“Daar zitten nadelen aan. „Akkerbouwers willen mest het liefst op hun grond aanbrengen voordat ze gewassen inzaaien. Dat is in het voorjaar. Het gevolg is dat de mest tot die tijd in mestkelders moet worden opgeslagen. Die kosten geld. Je ziet in het voorjaar ook altijd een transportpiek omdat alle mest dan ineens vervoerd moet worden.“ Mooren en de zijnen willen van het probleem af. En dat kan ook, zegt hij. Simpelweg door de varkens- en rundveemest op zo’n manier te verwerken dat de noodzaak tot transport deels verdwijnt. Bedoeling is de dikke en dunne substantie van mest te scheiden. De dunne afvalstof moet uiteindelijk zo schoon worden, dat die kan worden geloosd op het afvalwater. De dikke substantie kan worden gedroogd en als mestproduct aan akkerbouwers buiten het Land van Cuijk worden geleverd. Ook buiten het voorjaar. Van het miljoen ton mestoverschot wordt zo zeker 200.000 ton afgeknibbeld, is de verwachting. Het verwerkingsproces moet plaatsvinden in Haps. „Midden in ons werkgebied, vlakbij de afslag van de A73. De locatie ligt verzonken tussen de vuilstort en het spoor. Het ligt tegen een composteerbedrijf aan en er staan geen huizen in de buurt.“Welke bewerkingsmethode gebruikt gaat worden voor de mestverwerking is op dit moment niet duidelijk. „We hebben contact gelegd met de universiteit van Wageningen“, zegt Mooren. „Ze gaan een onderzoeksrapport over de problematiek schrijven.“ Dan moet ook duidelijk worden wat het project gaat kosten. Leden van de ZLTO krijgen vervolgens de vraag voorgelegd of ze geld in het plan willen steken of niet. Gelderlander 19 juni 2006.
Links:
http://reconstructiepeelenmaasnieuws.blogspot.com/2007/01/bioraffinage-groene-raffinaderij-haps.html
Het idee van Groene Raffinaderij is een systeeminnovatie. Dit vereist een volstrekt andere benadering van een probleem. Als de afzetkosten van mest hoog zijn dan is de eerste gedachte het bestaande kanaal efficiënter te maken. Bijvoorbeeld mest indikken waardoor de waterfractie geloosd kan worden en de dikke fractie getransporteerd wordt. Dit bespaart op transport kosten.
Voor een systeem benadering moet er meer afstand van de problematiek genomen worden. In feite is mest waardevol. Er zitten nog onverteerde-eiwitten, stikstof, fosfaat, kali en zwaremetalen zoals koper in. Stuk voor stuk allemaal stoffen die geld opbrengen als je er in zuivere vorm over beschikt. Het probleem van mest is dus niet wat er in zit maar het feit dat het een mengsel van stoffen is waarmee je niet uit de voeten kunt. Raffineren (zuiveren, veredelen, verfijnen) is een oplossingsrichting. Kan dat dan? Ja geen enkel probleem. Technisch is het mogelijk om uit mest zuivere stoffen te distilleren. Waarom doen we dat dan niet? Omdat alternatieve grondstofverwerving goedkoper is. Aanvoer van eiwit in de vorm van sojaschroot per mammoetschip is goedkoper. Zo ook de productie van kunstmest.
Verborgen kosten
Maar is het werkelijk wel zo goedkoop? Veel kosten worden immers niet in rekening gebracht. Door de invoer van eiwit importeren we tegelijkertijd enorme hoeveelheden mineralen. Die belasten niet alleen het milieu maar veroorzaken ook een kostenpost voor de veehouder. Als veehouder kun je een euro uitsparen door goedkoop voer aan te kopen. Maar wat schiet je er mee op als het wat later twee euro meer kost om van de mineralen af te komen. Goedkope kunstmest lijkt mooi. Maar er is veel aardgas nodig om kunstmest te produceren. Dit veroorzaak weer kooldioxine. Dat heeft zijn effect op het klimaat. En daardoor moeten we onze dijken verhogen. Vandaag besparen we euro's maar morgen krijgen we als maatschappij een rekening die een factor -tig hoger is. Niet echt slim dus.
Kan het anders?
Ja het kan anders. Maar dat is niet het punt. De vraag is of het anders mag. En daarop is helaas het antwoord nee. Ook al verwerk je mest tot kunstmestvervanger en is het technisch 100% gelijk aan kunstmest je mag het volgens de wet niet gebruiken. Het resultaat is een absurde situatie. Veehouders voeren mest af en kopen kunstmest aan. Een milieuramp van de eerste orde.
Kunnen we er wat aan doen?
De leden van MIC denken van wel. Ze zijn bereid te investeren en vragen andere belanghebbenden zoals een bank en de overheid om financieel te participeren om een gedegen onderzoek te doen om de haalbaarheid van de Groene Raffinaderij aanpak te laten onderzoeken. Het eindresultaat is een bedrijfsplan wat de leden van MIC, de overheden en andere betrokkenen moet overtuigen om de Groene Raffinaderij aanpak te ondersteunen.
Gaat Groen Raffineren alleen over mest?
Nee. Door deze innovatieve bril kijk je ook anders naar gras. Gras kennen we als belangrijke voedingsbron van onze koeien. Echter runderen hebben een magensysteem wat van het eiwit wat in het gras zit niets overlaat waardoor het eiwit niet als bouwstof door een koe benut kan worden. Gras kan tot hogere waarde gebracht worden door het eerst te raffineren. Eerst het eiwit er uit distileren alvorens het aan de koeien gevoerd wordt. Dat eiwit kan beter aan varkens en kippen gevoerd worden die het wel direct als bouwstof voor spiervorming benutten. Gras brengt zo niet alleen meer op maar er hoeft ook minder tapioca of sojaschroot geïmporteerd te worden. Dat heeft weer een gunstig effect op de nationale mineralen balans.
Systeem innovatie
Denken volgens een Groene Raffinaderij methode kan met recht een systeem innovatie genoemd worden. Door stoffen als mest en gras te raffineren worden verbeteringen op meerdere fronten gerealiseerd. Zolang aardgas, olie en kolen nog goedkoop zijn, zoals dat nu het geval is, kan een systeeminnovatie zoals Groene Raffinaderij waarschijnlijk financieel niet niet uit. Het is in het belang van de maatschappij dat er al wel ervaring met deze nieuwe technologie opgedaan wordt want de tijd is niet meer ver weg dat er geen keuze meer is en dat we zorgvuldig met grondstof- en energiebronnen zullen moeten omgaan omdat de fossiele voorraden simpelweg opraken.
Meer informatie over de biobasedeconomy:
http://reconstructiepeelenmaasnieuws.blogspot.com/2006/02/biobased-brabant.html
http://www.delta.tudelft.nl/nieuws/1/22533
De praktijk:
MIC (Mest initiatief Combinatie)
De prijzen om overschotten aan mest af te zetten schommelen aanzienlijk. Zijn de kosten onder de 15 euro per ton dan is het doorgaans aantrekkelijker om de mest zonder verwerking per tankwagen naar akkerbouwgebieden te transporteren. Stijgen de kosten boven dit bedrag dan kan een voorbehandeling van de mest aantrekkelijk zijn.
Op dit moment zijn door recente wetgeving de kosten per ton boven de 15 euro beland en de verwachting is dat de kosten hoog blijven. MIC is een samenwerkingsverband van agrariërs die de mogelijkheden van mestverwerking onderzoeken. Meer hierover kun je in het bericht hieronder lezen. MIC heeft mij gevraagd mee te denken hoe het plan te realiseren. Hiervoor zijn inmiddels een aantal acties genomen.
Het plan heeft naast economische voordelen voor de initiatiefnemers maatschappelijke voordelen. Het aantal transportbewegingen zal aanzienlijk verminderen. Het gevolg is minder CO2 en minder belasting van het wegennet. Maar er wordt ook gedacht om mestverwerking (indikken) te combineren met mestbewerking (Biogas). In mest zit nog energie in de vorm van niet veteerde bestanddelen. Door deze te 'vergisten' (een verwarrend begrip want anaërobe bacteriën doen het werk) wordt er biogas gewonnen wat gebruikt kan worden om er middels een motor met dynamo (WKK) elektriciteit van te maken. In de toekomst is het misschien zelfs mogelijk om het biogas middels het bestaande aardgas netwerk te distribueren.
Maar de ambitie is nog hoger zoals je hierboven hebt kunnen lezen. In plaats van dat mest een biogasinstallatie ingaat kan het mogelijk verwerkt worden in een Groen Raffinaderij en tot meerwaarde gebracht worden waardoor vergisting in een biogasinstallatie alweer als achterhaald beschouwd kan worden.
Plan voor mestfabriek Haps
Er zijn plannen voor een mestfabriek in de buurt van de waterzuiveringsinstallatie en de vuilstort in Haps. Initiatiefnemers zijn drie lokale afdelingen van de ZLTO. Om hun doel te verwezenlijken hebben de afdelingen Mill en Sint-Hubert en Grave, Cuijk en Boxmeer van de Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie, de Mest Initiatief Combinatie (kortweg MIC) opgericht.„Het Land van Cuijk kampt met een mestoverschot van meer dan een miljoen ton“, zegt de Hapse melkveehouder Thijs Mooren van de mestcombinatie. Die mest kunnen de boeren niet op hun eigen grond kwijt. „Daarom transporteren we de mest momenteel naar het noorden en westen van het land.“Daar zitten nadelen aan. „Akkerbouwers willen mest het liefst op hun grond aanbrengen voordat ze gewassen inzaaien. Dat is in het voorjaar. Het gevolg is dat de mest tot die tijd in mestkelders moet worden opgeslagen. Die kosten geld. Je ziet in het voorjaar ook altijd een transportpiek omdat alle mest dan ineens vervoerd moet worden.“ Mooren en de zijnen willen van het probleem af. En dat kan ook, zegt hij. Simpelweg door de varkens- en rundveemest op zo’n manier te verwerken dat de noodzaak tot transport deels verdwijnt. Bedoeling is de dikke en dunne substantie van mest te scheiden. De dunne afvalstof moet uiteindelijk zo schoon worden, dat die kan worden geloosd op het afvalwater. De dikke substantie kan worden gedroogd en als mestproduct aan akkerbouwers buiten het Land van Cuijk worden geleverd. Ook buiten het voorjaar. Van het miljoen ton mestoverschot wordt zo zeker 200.000 ton afgeknibbeld, is de verwachting. Het verwerkingsproces moet plaatsvinden in Haps. „Midden in ons werkgebied, vlakbij de afslag van de A73. De locatie ligt verzonken tussen de vuilstort en het spoor. Het ligt tegen een composteerbedrijf aan en er staan geen huizen in de buurt.“Welke bewerkingsmethode gebruikt gaat worden voor de mestverwerking is op dit moment niet duidelijk. „We hebben contact gelegd met de universiteit van Wageningen“, zegt Mooren. „Ze gaan een onderzoeksrapport over de problematiek schrijven.“ Dan moet ook duidelijk worden wat het project gaat kosten. Leden van de ZLTO krijgen vervolgens de vraag voorgelegd of ze geld in het plan willen steken of niet. Gelderlander 19 juni 2006.
Links:
http://reconstructiepeelenmaasnieuws.blogspot.com/2007/01/bioraffinage-groene-raffinaderij-haps.html
