zaterdag, april 29, 2006
Minister Dekker over ruimte
Toespraak minister Dekker
op de Spiegeldag 27 april 2006 in Rotterdam.
Dames en heren,
De Nota Ruimte is in uitvoering. Ik zie dat zelf op werkbezoeken aan projecten in heel het land, ik hoor dat van u en van anderen in gesprekken en overleggen. Deze week bezocht ik stedelijk netwerk Groningen-Assen en het Hunze-gebied. Heel verschillende gebieden en projecten. Ik zag daar met eigen ogen hoeveel daadkracht en creativiteit er borrelt in ons land. Als je mensen maar de ruimte geeft! Dat inspireert mij. En ik hoop u ook.
Gebiedsontwikkeling is de rode draad bij de uitvoering van de Nota Ruimte. Het is een manier van werken waarbij de overheid niet langer in een ivoren toren blauwdrukken maakt. Waarbij Den Haag niet langer over elke vierkante centimeter van Nederland gaat. In plaats daarvan worden anderen uitgenodigd met voorstellen te komen voor de inrichting van een gebied. Van hún gebied. Bewoners, bedrijven, marktpartijen uit de bouwwereld, en maatschappelijke organisaties komen zelf met ideeën en projecten. En voeren deze ook zelf uit. Ik ben ervan overtuigd dat deze aanpak werkt. Want wie kent een gebied beter dan de mensen die er dagelijks wonen, werken en recreëren? De overheid kan daarbij aansluiten - bij de kansen en mogelijkheden van regio of streek. Daar wordt uiteindelijk het hele gebied beter van. Neem de Overdiepse polder in Noord-Brabant De actieve rol van gebruikers bij het ontwikkelen van ruimtelijke plannen is een goed voorbeeld van de aanpak die mij voor ogen staat.
Ik zie heel goed dat we nog niet klaar zijn met gebiedsontwikkeling. De adviezen van de Commissie Gebiedsontwikkeling en de VROM-raad over de uitvoering van het beleid neem ik ten harte. We zijn op de goede weg, maar er moet nog veel gebeuren.De succesvolle ruimtelijke projecten hebben twee dingen met elkaar gemeen: inspiratie en creativiteit. Inspiratie om goede ideëen te krijgen. En creativiteit om die ideëen uit te voeren.
Bestuur en bureaucratie Gebiedsprojecten stellen bijzondere eisen aan bestuurders: ze vragen om sterk leiderschap. Met pappen en nathouden kunnen we de ruimtelijk-economische structuur van Nederland niet verbeteren. Integrale projecten staan of vallen met heldere keuzes en het doorbreken van de muren tussen overheid en marktpartijen, tussen overheid en burgers en, tussen ambtelijke diensten onderling. Zo ontstaan nieuwe mogelijkheden voor gebiedsontwikkeling. Zeker zo belangrijk is dat de oude planhiërarchie doorbroken wordt.Voor goede en snelle besluitvorming is het nodig dat de beslissers tegelijkertijd met elkaar aan tafel zitten. Rijk, provincie en gemeenten moeten aan één tafel knopen doorhakken. Ieder vanuit z'n eigen taak en verantwoordelijkheid. Parallel schakelen dus, in plaats van trapsgewijs na elkaar beslissen. Zo kan bijvoorbeeld een wethouder actief bijdragen aan besluiten waar de hele regio wel bij vaart. Ik noem in dit verband Hart van de Heuvelrug als voorbeeld.
Financiën en projecten Gebiedsontwikkeling kost geld, daar hoeven we niet omheen te draaien. Grote marktpartijen, kleine bedrijven, en overheden moeten in de buidel tasten. Het ene deelproject levert misschien een mooi rendement op, terwijl het andere met een tekort zit. Ook als het om een degelijke financiering gaat, moeten we dus over de grenzen durven kijken. Het Rijk staat net zo goed voor die opgave als u.
Geld rolt nu eenmaal makkelijker via de kokers. Maar dat leidt bij gebiedsontwikkeling te vaak tot ingewikkelde financiële constructies. En tot uitstel van projecten. Dat vraagt om een creatieve aanpak. Daarom werken we bij het rijk aan het stroomlijnen van investeringen uit verschillende kokers. Inclusief parallel schakelen. Doel is een effectievere en efficiëntere uitvoering van projecten. Denk in dit verband ook aan het Gemeenschappelijk Ontwikkelingsbedrijf in oprichting. U zult merken dat het rijk in de projecten die het GOB oppakt een professionele partner wordt die de vastgoedbelangen en beleidsdoelen verbindt. Voor de zomer besluiten we over de eerste projecten waarmee het GOB aan de slag gaat.
Ook gaan we na of het geld dat gereserveerd is voor de uitvoering van de Nota Ruimte - de zogenaamde FES-gelden - sneller beschikbaar kan komen voor concrete projecten. Het kabinet neemt nog voor de zomer een besluit. En last but not least streef ik naar een structureel budget voor gebiedsontwikkeling, in aanvulling op de sectorale gelden. Om voor een langere termijn aan de investeringen in de ruimtelijk-economische structuur te kunnen bijdragen.
Instrumentarium en kennisinfrastructuurDames en heren,Ook op andere manieren werkt VROM aan betere condities voor gebiedsprojecten. mede aan de hand van uw ervaringen hebben we een koffer met instrumenten gemaakt waar gemeenten en provincies uit kunnen putten in hun grondbeleid. De nieuwe Wet ruimtelijke ordening is op 23 februari met ruime meerderheid aangenomen in de Tweede Kamer en biedt u vanaf volgend jaar snellere en eenvoudiger procedures. Op 1 januari is de Wgr-plus al in werking getreden. Daarnaast streven we ernaar dat u in 2007 de beschikking heeft over de Grondexploitatiewet - inclusief nieuwe bevoegdheden voor de provincies. Met IPO, VNG, de NEPROM en kennisinstituten heb ik op 13 maart in de Agenda Gebiedsontwikkeling afspraken gemaakt over de kennisinfrastructuur. Die is hard nodig om van gebiedsontwikkeling een succes te maken. U kunt verschillende activiteiten tegemoet zien: van een Forum voor bestuurders van overheden en bedrijfsleven, tot intervisiebijeenkomsten voor projectleiders, en een praktijkleerstoel voor een impuls vanuit de wetenschap. Er wordt ook gewerkt aan een praktische reiswijzer voor PPS en gebiedsontwikkeling, en aan een handreiking voor burgerparticipatie bij gebiedsontwikkeling.
Boodschap
Dames en heren,Het rijk werkt voor de uitvoering van de Nota Ruimte niet voor niets aan nieuwe financiële arrangementen en instrumenten. Gebiedsontwikkeling is de logische en noodzakelijke volgende stap in de ruimtelijke ontwikkeling van ons land. Riek Bakker van de Adviescommisse Gebiedsontwikkeling schetste de uitdaging waar we voor staan. Ik ben ervan overtuigd dat we die met nieuw elan aan zullen gaan!
Maar voor het zo ver is - wil ik een rijk boek presenteren. Het praktijkboek gebiedsontwikkeling biedt u inzicht in 12 gebiedsprojecten. Het bevat waardevolle lessen uit de praktijk en tips van ervaren bestuurders en projectleiders. U wordt meegenomen in hun wereld en krijgt een kijkje in hun ideeen en oplossingen. Ik geef ze graag ter inspiratie aan u mee.......
op de Spiegeldag 27 april 2006 in Rotterdam.
Dames en heren,
De Nota Ruimte is in uitvoering. Ik zie dat zelf op werkbezoeken aan projecten in heel het land, ik hoor dat van u en van anderen in gesprekken en overleggen. Deze week bezocht ik stedelijk netwerk Groningen-Assen en het Hunze-gebied. Heel verschillende gebieden en projecten. Ik zag daar met eigen ogen hoeveel daadkracht en creativiteit er borrelt in ons land. Als je mensen maar de ruimte geeft! Dat inspireert mij. En ik hoop u ook.
Gebiedsontwikkeling is de rode draad bij de uitvoering van de Nota Ruimte. Het is een manier van werken waarbij de overheid niet langer in een ivoren toren blauwdrukken maakt. Waarbij Den Haag niet langer over elke vierkante centimeter van Nederland gaat. In plaats daarvan worden anderen uitgenodigd met voorstellen te komen voor de inrichting van een gebied. Van hún gebied. Bewoners, bedrijven, marktpartijen uit de bouwwereld, en maatschappelijke organisaties komen zelf met ideeën en projecten. En voeren deze ook zelf uit. Ik ben ervan overtuigd dat deze aanpak werkt. Want wie kent een gebied beter dan de mensen die er dagelijks wonen, werken en recreëren? De overheid kan daarbij aansluiten - bij de kansen en mogelijkheden van regio of streek. Daar wordt uiteindelijk het hele gebied beter van. Neem de Overdiepse polder in Noord-Brabant De actieve rol van gebruikers bij het ontwikkelen van ruimtelijke plannen is een goed voorbeeld van de aanpak die mij voor ogen staat.
Ik zie heel goed dat we nog niet klaar zijn met gebiedsontwikkeling. De adviezen van de Commissie Gebiedsontwikkeling en de VROM-raad over de uitvoering van het beleid neem ik ten harte. We zijn op de goede weg, maar er moet nog veel gebeuren.De succesvolle ruimtelijke projecten hebben twee dingen met elkaar gemeen: inspiratie en creativiteit. Inspiratie om goede ideëen te krijgen. En creativiteit om die ideëen uit te voeren.
Bestuur en bureaucratie Gebiedsprojecten stellen bijzondere eisen aan bestuurders: ze vragen om sterk leiderschap. Met pappen en nathouden kunnen we de ruimtelijk-economische structuur van Nederland niet verbeteren. Integrale projecten staan of vallen met heldere keuzes en het doorbreken van de muren tussen overheid en marktpartijen, tussen overheid en burgers en, tussen ambtelijke diensten onderling. Zo ontstaan nieuwe mogelijkheden voor gebiedsontwikkeling. Zeker zo belangrijk is dat de oude planhiërarchie doorbroken wordt.Voor goede en snelle besluitvorming is het nodig dat de beslissers tegelijkertijd met elkaar aan tafel zitten. Rijk, provincie en gemeenten moeten aan één tafel knopen doorhakken. Ieder vanuit z'n eigen taak en verantwoordelijkheid. Parallel schakelen dus, in plaats van trapsgewijs na elkaar beslissen. Zo kan bijvoorbeeld een wethouder actief bijdragen aan besluiten waar de hele regio wel bij vaart. Ik noem in dit verband Hart van de Heuvelrug als voorbeeld.
Financiën en projecten Gebiedsontwikkeling kost geld, daar hoeven we niet omheen te draaien. Grote marktpartijen, kleine bedrijven, en overheden moeten in de buidel tasten. Het ene deelproject levert misschien een mooi rendement op, terwijl het andere met een tekort zit. Ook als het om een degelijke financiering gaat, moeten we dus over de grenzen durven kijken. Het Rijk staat net zo goed voor die opgave als u.
Geld rolt nu eenmaal makkelijker via de kokers. Maar dat leidt bij gebiedsontwikkeling te vaak tot ingewikkelde financiële constructies. En tot uitstel van projecten. Dat vraagt om een creatieve aanpak. Daarom werken we bij het rijk aan het stroomlijnen van investeringen uit verschillende kokers. Inclusief parallel schakelen. Doel is een effectievere en efficiëntere uitvoering van projecten. Denk in dit verband ook aan het Gemeenschappelijk Ontwikkelingsbedrijf in oprichting. U zult merken dat het rijk in de projecten die het GOB oppakt een professionele partner wordt die de vastgoedbelangen en beleidsdoelen verbindt. Voor de zomer besluiten we over de eerste projecten waarmee het GOB aan de slag gaat.
Ook gaan we na of het geld dat gereserveerd is voor de uitvoering van de Nota Ruimte - de zogenaamde FES-gelden - sneller beschikbaar kan komen voor concrete projecten. Het kabinet neemt nog voor de zomer een besluit. En last but not least streef ik naar een structureel budget voor gebiedsontwikkeling, in aanvulling op de sectorale gelden. Om voor een langere termijn aan de investeringen in de ruimtelijk-economische structuur te kunnen bijdragen.
Instrumentarium en kennisinfrastructuurDames en heren,Ook op andere manieren werkt VROM aan betere condities voor gebiedsprojecten. mede aan de hand van uw ervaringen hebben we een koffer met instrumenten gemaakt waar gemeenten en provincies uit kunnen putten in hun grondbeleid. De nieuwe Wet ruimtelijke ordening is op 23 februari met ruime meerderheid aangenomen in de Tweede Kamer en biedt u vanaf volgend jaar snellere en eenvoudiger procedures. Op 1 januari is de Wgr-plus al in werking getreden. Daarnaast streven we ernaar dat u in 2007 de beschikking heeft over de Grondexploitatiewet - inclusief nieuwe bevoegdheden voor de provincies. Met IPO, VNG, de NEPROM en kennisinstituten heb ik op 13 maart in de Agenda Gebiedsontwikkeling afspraken gemaakt over de kennisinfrastructuur. Die is hard nodig om van gebiedsontwikkeling een succes te maken. U kunt verschillende activiteiten tegemoet zien: van een Forum voor bestuurders van overheden en bedrijfsleven, tot intervisiebijeenkomsten voor projectleiders, en een praktijkleerstoel voor een impuls vanuit de wetenschap. Er wordt ook gewerkt aan een praktische reiswijzer voor PPS en gebiedsontwikkeling, en aan een handreiking voor burgerparticipatie bij gebiedsontwikkeling.
Boodschap
Dames en heren,Het rijk werkt voor de uitvoering van de Nota Ruimte niet voor niets aan nieuwe financiële arrangementen en instrumenten. Gebiedsontwikkeling is de logische en noodzakelijke volgende stap in de ruimtelijke ontwikkeling van ons land. Riek Bakker van de Adviescommisse Gebiedsontwikkeling schetste de uitdaging waar we voor staan. Ik ben ervan overtuigd dat we die met nieuw elan aan zullen gaan!
Maar voor het zo ver is - wil ik een rijk boek presenteren. Het praktijkboek gebiedsontwikkeling biedt u inzicht in 12 gebiedsprojecten. Het bevat waardevolle lessen uit de praktijk en tips van ervaren bestuurders en projectleiders. U wordt meegenomen in hun wereld en krijgt een kijkje in hun ideeen en oplossingen. Ik geef ze graag ter inspiratie aan u mee.......
